گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، عبور نرخ دلار از مرز ۳۰ هزار تومان و رسیدن به مرز ۳۲ هزار تومان از جمله موضوعاتی است که تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی دولت را بدان هشدار می دادند که در این مسیر امکان بالا رفتن نرخ ارز و بدتر از آن عدم کنترل نرخ ارز و از دست رفتن اقتصاد کشور به شدت وجود دارد و خطرناک است. در این بین بانک مرکزی با گفتاردرمانی هایش همواره بر "کاهش و مدیریت نرخ ارز" تاکید می کند اما بازار کار خود را می کند. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به موضوع نقش بانک مرکزی در تعدیل نرخ ارز و تعیین کنندگان واقعی نرخ ارز در بازار آزاد پرداخته و مدیریت بانک مرکزی را به چالش کشیده است.
آلبرت بغزیان اقتصاد دان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص وضعیت بازار ارز، نحوه مدیریت بانک مرکزی و چالش هایی که از این باب در اقتصاد کشور ایجاد شده گفت: با اینکه اصولا مدیران و روسای بانک مرکزی معتقدند نرخ ارز توسط آنها تعیین می شود اما به عینه ثابت شده بازار آزاد تعیین کننده اصلی نرخ ارز است، اما مساله این است که چه کسانی در بازار آزاد نرخ ارز را تعیین می کنند؟
وی در این باره افزود: باید مشخص شود پشت پرده تعیین نرخ ارز در بازار آزاد چه کسانی و گروه هایی هستند؟ آیا در داخل چنین کاری می کنند یا در خارج برای نرخ ارز بازار آزاد ایران تصمیم گیری می کنند، چرا که با توجه به افزایش های بالای نرخ ارز نمی توان مردم ومتقاضیان یا حتی دلالان خرد را عامل افزایش نرخ ارز معرفی کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این باره توضیح داد: حتی اگر مردم بنا به نگرانی بابت کاهش ارزش دارایی خود دلار بخرند، این سوال مطرح می شود مگر چند نفر وچقدر متقاضی ارز به صرافی ها مراجعه می کنند که منجر به افزایش نرخ دلار می شود؟ حجم متقاضی نباید آنقدر بالا باشد که بتواند نرخ ارز را از ۳۱ به ۳۲ هزار تومان برساند، به این دلیل که برای بالا رفتن چنین افزایشی قطعا تقاضای شدیدی باید در بازار ایجاد شود در غیر این صورت بالا رفتن این قیمت ها یک امر عادی نیست.
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد نحوه عملکرد بانک مرکزی در نوسانات نرخ ارز را توضیح داد و در این باره افزود: بخش مهمی از نوسانات نرخ ارز را می توان به عملکرد بانک مرکزی نسبت داد، به این معنا که به نظر می رسد بانک مرکزی ارز نیمایی لازم را عرضه نمی کند و بازار را از ارز نیمایی اشباع نمی کند بنحوی که وارد کنندگان برای تهیه ارز مجبور به تهیه ارز از بازار دیگری می شوند.
وی در این باره تصریح کرد: مسوولین بانک مرکزی باید مشخص کنند ارزهای دولتی کجا هزینه می شود و چه کسی نرخ ارز بازار آزاد را تعیین می کند؟ آیا تعیین نرخ ارز درحراج های سلیمانیه عراق و ابوظبی صحت دارد؟ اگر اینگونه است مشخص است که تعیین‌کنندگان نرخ ارز در خارج از کشور یا در داخل، ارز بیشتری از بانک مرکزی در اختیار دارند و بیشتر از بانک مرکزی قدرت دارند، در این صورت بانک مرکزی کارآمدی ندارد و نیازی به وجود بانک مرکزی نیست وقتی نمی تواند نرخ دلار را کنترل کند.
آلبرت بغزیان در ادامه خاطر نشان کرد: به دلیل مداخلات بانکهای مرکزی کشورهای غربی و آمریکایی است که رابطه یورو و دلار در دنیا به صورت شدید تغییر نمی کند اما تغییرات نرخ ارز در ایران نشان از بی عملی یا کم کاری بانک مرکزی می دهد که یا به موقع عمل نمی کند یا اینکه به اندازه کافی توانی برای مداخله درست در بازار ارز را ندارد یا اینکه به صورت عمدی به افزایش نرخ ارز دامن می زند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: با اینکه رئیس بانک مرکزی بر عرضه ارز به اندازه کافی تاکید می کند اما سخنان فعالین اقتصادی و وارد کنندگانی که تاکید می کنند ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد خریداری می کنند نشان می دهد عرضه ارز توسط بانک مرکزی به موقع و اندازه کافی نیست. به بیان بهتر، وضعیت کنونی نشان دهنده عدم میل و اراده بانک مرکزی برای مدیریت نرخ ارز است، بنابراین عملا آنچه بانک مرکزی ادعا می کند درست نیست لذا کاهش نرخ به دلیل عدم عرضه صورت نمی گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در خصوص اشتباه راهبردی انتخاب یک مدیر بورسی برای ریاست بانک مرکزی گفت: بخشی از نوسانات امروز بازار ارز ایران نشات گرفته از عدم انتخاب درست رئیس بانک مرکزی است. رئیس بانک مرکزی باید یک اقتصاددان قوی نظریه پرداز و آگاه به حوزه های پولی و ارزی می بود نه مدیر سابق بورس. مدیر اقتصاددانی که واقف و مطلع به سیاست های ارزی و پولی، مسائل سود بانکی و تاثیر گذاری تصمیات بانک مرکزی بر اقتصاد کشورباشد.
وی در این باره مثالی زد و گفت: مثل این می ماند که طراح و سازنده موتور بنز را با یک تعمیرکار موتور و مکانیک یکسان بدانیم، قطعا طراحی موتور و بهبود عملکرد موتور کار مکانیک نیست، بلکه مکانیک در حد تعمیر و تعویض موتور کاری یاد گرفته اما نمی تواند تغییراتی در موتور ایجاد کند که منجر به ارتقای وضعیت موتور شود، وضعیت مدیریت بانک مرکزی در حال حاضر اینگونه است.
وی در این باره افزود: وقتی مدیری از بورس به ریاست بانک مرکزی گمارده می شود باید منتظر مسائلی باشیم که یک عمر در بورس آموخته مثل منفعت های شخصی نه سیاست گذاری هایی مبنی بر تامین منافع ملی. مثل اینکه از یک نمایشگاه دار خودرو بخواهیم طرحی برای خرید همگانی خودرو و منفعت کلیه مردم بریزد، قطعا نمایشگاه دار به فکر کسب بیشتر سود خود است نه اینکه همه مردم با قیمت های خوب صاحب خودرو شوند!
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد در این باره توضیح داد: بی شک انتخاب حسابداران و کارشناسان مالی و بورس برای ریاست بانک مرکزی اشتباهی بزرگ است چرا که نفع ملی در نظر گرفته نمی شود و این موضوع متاسفانه در ماه های اخیر ثابت شده که چرا که بانک مرکزی در تنور دولت می دمید، تنوری که مایل به افزایش نرخ ارز است نه کاهش نرخ ارز!
نظر شما